Κανένας χρήστης του Διαδικτύου δεν είναι απρόσβλητος από τo hacking των υπολογιστών και την κλοπή δεδομένων. Ορισμένοι χάκερ έχουν τη δυνατότητα να εισβάλλουν στον υπολογιστή ενός τρίτου, αφού εντοπίσουν τη διεύθυνση IP του τελευταίου. Για την αποφυγή τέτοιων συμβάντων ίσως να χρειαστεί η χρήση ενός VPN. Ποια όμως είναι τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα αυτού του συστήματος;

Το VPN ή Virtual Private Network είναι ένα ιδιωτικό δίκτυο που δημιουργείται χρησιμοποιώντας την υφιστάμενη υποδομή ενός δημόσιου δικτύου, όπως το internet. Το περιβάλλον επικοινωνίας ενός τέτοιου δικτύου χρησιμοποιεί έναν διακομιστή ο οποίος παρέχεται από πάροχο VPN για σύνδεση στο Internet ή σε άλλα δημόσια δίκτυα. Τα δεδομένα που κυκλοφορούν από και προς τον υπολογιστή του χρήστη είναι κρυπτογραφημένα. Τα κρυπτογραφημένα αυτά δεδομένα παρεμποδίζουν την αποτελεσματική παρακολούθηση του ιστορικού περιήγησης ενός χρήστη. Αυτή η λειτουργία ασφαλείας καθίσταται δυνατή με τη χρήση πρωτοκόλλων VPN όπως τα OpenVPN, IKEv2, L2TP, PPTP, L2F, SSL/TLS, Cisco.

Το VPN χρησιμοποιείται γενικά για τη μεγιστοποίηση της ασφάλειας πλοήγησης. Με τον τρόπο αυτό, ο χρήστης δεν θα πρέπει να φοβάται τους χάκερ και τα κακόβουλα άτομα που επιθυμούν να έχουν πρόσβαση στον υπολογιστή του για να βλέπουν και να κλέβουν τα δεδομένα του.

Το VPN χρησιμοποιείται επίσης για πρόσβαση σε ιστότοπους που είναι αποκλεισμένοι σε μία συγκεκριμένη γεωγραφική περιοχή, αλλά όχι και σε άλλες.

Όταν ήταν η πρόσβαση σε διάφορους ιστότοπους είναι αποκλεισμένη σε χώρους εργασίας ή σε άλλους χώρους, όπως για παράδειγμα σε σχολεία για έναν ή άλλο λόγο, οι χρήστες θα μπορούσαν να έχουν πρόσβαση σε αυτούς, παρακάμπτοντας το μπλοκάρισμα, χρησιμοποιώντας ένα VPN.

Το VPN εξακολουθεί να χρησιμοποιείται επίσης για να αποκρύπτει τις συνήθειες περιήγησης ενός χρήστη από τον παροχέα υπηρεσιών Διαδικτύου (ISP) του, ή τις κυβερνητικές υπηρεσίες μίας χώρας.

Παρότι αυτοί είναι οι κύριοι λόγοι που οι χρήστες του διαδικτύου, όπως επαγγελματίες ή ιδιώτες χρησιμοποιούν ένα σύστημα VPN. Παρόλα αυτά υπάρχουν και άλλα πλεονεκτήματα που μερικοί δεν θα είναι καν σε θέση να υποψιάζονται.

Πρωτόκολλα VPN

Αν και υπάρχουν πολλά πρωτόκολλα επικοινωνίας VPN, ορισμένα από τα κυριότερα υποστηρίζονται συνήθως  από τους περισσότερους παρόχους VPN. Κάποια από αυτά προσφέρουν υψηλότερες ταχύτητες κι άλλα μικρότερες, μερικά είναι ασφαλέστερα και άλλα λιγότερο. Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δοθεί στην επιλογή του κατάλληλου πρωτοκόλλου VPN, αφού αυτή θα πρέπει να γίνει ανάλογα με τις απαιτήσεις του εκάστοτε χρήστη.

Συνοπτικά τα κοινά πρωτόκολλα VPN είναι:

• OpenVPN: Πρωτόκολλο ανοιχτού κώδικα με μέση ταχύτητα που προσφέρει ισχυρή υποστήριξη κρυπτογράφησης.
• L2TP / IPSec: Αρκετά κοινό πρωτόκολλο, που προσφέρει αξιοπρεπείς ταχύτητες, αλλά μπλοκάρεται εύκολα από ορισμένους ιστότοπους που δεν ευνοούν τη χρήση VPN.
• SSTP: Δεν είναι συνήθως διαθέσιμο από παρόχους VPN, και πέρα ​​από την καλή κρυπτογράφηση δεν έχει πολλά να προσφέρει.
• IKEv2: Πολύ γρήγορη σύνδεση και ιδιαίτερα καλό για κινητές συσκευές, παρά το γεγονός ότι υποστηρίζει ασθενέστερα πρότυπα κρυπτογράφησης.
• PPTP: Πολύ γρήγορο πρωτόκολλο, αλλά έχει παρουσιάσει πολλά κενά ασφαλείας κατά τη διάρκεια των ετών της ύπαρξής του.

Πίνακας με τα βασικότερα χαρακτηριστικά των κυριότερων πρωτοκόλλων VPN

Ποια είναι τα οφέλη ενός VPN;

Εκτός από την παράκαμψη της γεωγραφικής λογοκρισίας, τον περιορισμό της πρόσβασης των ISP και κυβερνητικών υπηρεσιών στο ιστορικό περιήγησης των χρηστών, την διασφάλιση των δεδομένων, το VPN παρέχει και άλλα πλεονεκτήματα στους χρήστες.

Σύνδεση σε απομακρυσμένο δίκτυο: Το VPN είναι ένα εργαλείο που επιτρέπει την πρόσβαση σε απομακρυσμένο δίκτυο με απόλυτη ασφάλεια. Στο  επίπεδο αυτό η έννοια του “tunnel” αναφέρεται στη δυνατότητα σύνδεσης όλων των υπολογιστών που συνδέονται μέσω του VPN σε ένα εικονικό τοπικό δίκτυο. Ακόμη και αν το άτομο βρίσκεται για παράδειγμα σε απόσταση πολλών χιλιομέτρων από το γραφείο του, μπορεί να έχει πρόσβαση στα δεδομένα της εταιρείας και να εκτελεί ήρεμα τις εργασίες του.

Ο ISP βλέπει μόνο μία αύξηση της δραστηριότητας: Όταν ο χρήστης χρησιμοποιεί ένα σύστημα VPN, η διαδικτυακή του κίνηση καταγράφεται σε ένα διακομιστή VPN χρησιμοποιώντας μια κρυπτογραφημένη μέθοδο σύνδεσης. Λόγω αυτής της κρυπτογράφησης, η πραγματική διεύθυνση IP του χρήστη είναι κρυφή. Αν για παράδειγμα ο χρήστης βρίσκεται στην Ελλάδα, αλλά ο πάροχος VPN βρίσκεται σε άλλη χώρα, τότε η ορατή IP θα είναι της χώρας του παροχέα VPN και όχι εκείνη του ISP. Οι περισσότεροι πάροχοι VPN προσφέρουν επίσης τη δυνατότητα χρήσης διακομιστών που βρίσκονται διασκορπισμένοι σε πολλές χώρες στον κόσμο και έτσι ο χρήστης έχει τη δυνατότητα επιλογής την χώρα της οποίας η IP του θα είναι ορατή στον έξω κόσμο. Με αυτό τον τρόπο οι ιστότοποι που επισκέπτεται χρήστης δεν μπορούν να προσδιορίσουν την πραγματική IP του χρήστη, αυτή που του παρέχει ο ISP  του.

Βέλτιστη ασφάλεια σε ένα Wi-Fi hotspot: Με ένα VPN με ασφαλή σύνδεση Wi-Fi, ο χρήστης είναι απρόσβλητος από επιθέσεις χάκερ, όσο δαιμόνιες και έξυπνες μπορεί να είναι. Ακόμα κι αν ο χάκερ ξεγελάσει τον χρήστη και τον αναγκάσει να συνδεθεί σε ένα κακόβουλο δίκτυο, δεν θα είναι σε θέση να κλέψει δεδομένα από αυτόν, αφού αυτά είναι πλήρως κρυπτογραφημένα.

Λήψη αρχείων χωρίς περιορισμούς: Με ένα VPN, ο χρήστης μπορεί να κάνει λήψη διαφόρων δεδομένων από το διαδίκτυο, ακόμα και ταινίες, βίντεο και τραγούδια. Η σύνδεση του μέσω VPN τον προστατεύει από πιθανές αγωγές που σχετίζονται με παραβίαση πνευματικών δικαιωμάτων.

Προστασία των προσωπικών δεδομένων κατά τη χρήση φορητού υπολογιστή και συνδεδεμένων κινητών συσκευών: Το VPN επιτρέπει την απόκρυψη της διεύθυνσης IP, των συνηθειών περιήγησης και την πρόσβαση σε ιστότοπους με γεωγραφικούς αποκλεισμούς με ένα φορητό υπολογιστή ή σε μία κινητή συσκευή, όπως ένα smartphone ή ένα tablet. Η ασφάλεια αυτή είναι βέλτιστη στις πλατφόρμες iOS και Android. Σε άλλες πλατφόρμες έχουν παρατηρηθεί ατέλειες, ειδικά όταν πρόκειται για τη δημιουργία ζευγαριών για λήψη δεδομένων προστατευμένων από πνευματικά δικαιώματα.

Οι υπηρεσίες VPN είναι νόμιμες: Στις περισσότερες χώρες, το VPN αποτελεί νομική υπηρεσία. Ωστόσο πρέπει να θυμόμαστε ότι στην πλειονότητα των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι πάροχοι VPN υποχρεούνται από τις αντίστοιχες κυβερνήσεις τους να διατηρούν το ιστορικό περιήγησης των χρηστών τους για ένα χρόνο. Η περίοδος διατήρησης του ιστορικού περιήγησης είναι 6 μήνες στην Ολλανδία.

Ποιοι είναι οι περιορισμοί του VPN;

Πρέπει να σημειωθεί ότι το VPN δεν είναι ένα τέλειο σύστημα. Υπάρχουν μερικοί περιορισμοί, έτσι κάθε χρήστης θα πρέπει να χρησιμοποιεί το σύστημα αυτό με σύνεση και φειδώ.

Προβλήματα με την ανωνυμία: Χρησιμοποιώντας ένα VPN, ο χρήστης δεν μπορεί να είναι 100% σίγουρος ότι είναι ανώνυμος. Πράγματι, ο πάροχος VPN έχει τη δυνατότητα να δει το ιστορικό περιήγησης μέσω του διακομιστή του. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο είναι αναγκαία η συνεργασία με έναν πάροχο VPN που περιορίζει στο ελάχιστο την πρόσβαση στις πληροφορίες που αφορούν τον χρήστη και τα δεδομένα που του διαβουλεύονται.

Αργή πλοήγηση: Με μια υπηρεσία VPN, η ταχύτητα της σύνδεσης μπορεί να επιβραδυνθεί. Η μείωση της ταχύτητας οφείλεται στην ανάγκη κρυπτογράφησης για την εξασφάλιση των δεδομένων, αλλά και στην απόσταση μεταξύ του χρήστη και του παρόχου VPN. Όσο μακρύτερα βρίσκεται ο πάροχος VPN από τη χώρα διαμονής του χρήστη, τόσο πιο αργή είναι η σύνδεση. Είναι επομένως απαραίτητο να συγκριθεί η ταχύτητα που διαφημίζει κάθε πάροχος VPN πριν ο χρήστης κάνει την επιλογή.

Περιορισμοί του VPN όταν χρησιμοποιείται με κινητές συσκευές: Όπως αναφέρθηκε προηγουμένως, τα VPN δεν παρέχουν ασφάλεια δεδομένων για κινητές συσκευές, όπως τα smartphone, ειδικά όταν ο χρήστης αρχίζει να χρησιμοποιεί διάφορες εφαρμογές και συζεύξεις. Ο χρήστης θα πρέπει να είναι προσεκτικός και να επιλέξει έναν πάροχο VPN που παρέχει υποστήριξη μεταξύ φορέων για κινητές συσκευές. Με τον τρόπο αυτό θα διασφαλιστεί και το απόρρητο των δεδομένων του.

Μικρός αριθμός διακομιστών από ορισμένους παροχείς VPN: Όταν ο αριθμός των διακομιστών VPN είναι περιορισμένος, καθίσταται δύσκολη η πρόσβαση σε πληροφορίες σε παγκόσμιο επίπεδο. Ακόμη και αν ο χρήστης προσπαθήσει, η αργή σύνδεση θα προκαλέσει προβλήματα και δυσαρέσκεια. Επομένως είναι απαραίτητη η συνεργασία με έναν πάροχο VPN που διαθέτει πολλές πλατφόρμες για την ικανοποίηση του πελάτη.

Η απειρία του παρόχου VPN: Όταν ένας πάροχος VPN δεν έχει εμπειρία, μπορεί να σημειωθούν διαρροές δεδομένων που μπορεί να επηρεάσουν το απόρρητο του χρήστη. Η λύση είναι η συνεργασία με έναν αναγνωρισμένο πάροχο VPN για την ποιότητα των υπηρεσιών που προσφέρει. Η έρευνα για γνώμες χρηστών του διαδικτύου και η σύγκριση των παρόχων VPN ενδέχεται να είναι απαραίτητες πριν από την εγγραφή μιας συνδρομής.