Λόγω των ειδικών συνθηκών και της παγκόσμιας οικονομικής κατάρρευσης που έχει προκαλέσει ο COVID-19 τα προβλήματα της γραφειοκρατίας ξεπεράστηκαν άμεσα, ώστε οι ερευνητές και οι φαρμακευτικές εταιρείες να εξασφαλίσουν σε χρόνο ρεκόρ την αναγκαία χρηματοδότηση που απαιτείται για τις πολυέξοδες φάσεις των δοκιμών των εμβολίων κατά της νόσου. Έτσι, αυτή τη στιγμή υπάρχουν ήδη 7 νέα εμβόλια έτοιμα να κυκλοφορήσουν, κάτι που υπό φυσιολογικές συνθήκες θα απαιτούσε χρόνια. Το Ηνωμένο Βασίλειο είναι η πρώτη χώρα της Γηραιάς Ηπείρου που ξεκίνησε τις
προετοιμασίες για το μαζικό εμβολιασμό του πληθυσμού κατά του COVID-19, όμως οι αρχές της αστυνομίας προειδοποιούν για πλαστές εκδόσεις του εμβολίου που κυκλοφορούν στο Dark Web. Αφού πρώτα πέρασε τις αυστηρές διαδικασίες έγκρισης που επιβάλλει το Ηνωμένο Βασίλειο σε χρόνο ρεκόρ, το εμβόλιο των εταιρειών Pfizer και BioNTech ξεκίνησε να χορηγείται σε ευάλωτες ομάδες στις 7 Δεκεμβρίου.

Λίγες μέρες πριν ωστόσο, η Europol προειδοποίησε ότι πλαστές εκδόσεις του εμβολίου έχουν ήδη αρχίσει να κυκλοφορούν στο Dark Web, καθώς διάφορες ομάδες οργανωμένου εγκλήματος επιδιώκουν να εκμεταλλευτούν την αύξηση του ενδιαφέροντος και της ζήτησης από το κοινό. Η αστυνομική υπηρεσία προειδοποίησε ότι τα εμβόλια αυτά θα είναι «αναποτελεσματικά στην καλύτερη περίπτωση ή τοξικά στη χειρότερη» και θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε έκρηξη του ιού μεταξύ των κοινοτήτων που υποτίθεται ότι έχουν εμβολιαστεί. Όπως τονίζεται, τα πλαστά εμβόλια μπορεί να κυκλοφορούν σε παράνομες αγορές ή να εισαχθούν στη νόμιμη αγορά, όπως συμβαίνει τακτικά με άλλα πλαστά φαρμακευτικά προϊόντα. Η αναμενόμενα υψηλή ζήτηση για εμβόλια COVID-19 θα προσελκύσει πιθανότατα το ενδιαφέρον ομάδων οργανωμένου εγκλήματος που επιδιώκουν να εκμεταλλευτούν την κατάσταση της πανδημίας και τις επακόλουθες εκστρατείες εμβολιασμού.

Για παράδειγμα, οι εγκληματίες μπορούν να καταφύγουν σε παράνομη πλήρωση κενών φιαλιδίων. Επομένως, οι διαδικασίες για τη σωστή απόρριψη των φιαλιδίων με άλεση ή αποτέφρωση θα πρέπει να εφαρμόζονται σωστά. Οι εγκληματίες ενδέχεται επίσης να επιδιώκουν να αρπάξουν γνήσια εμβόλια από εταιρείες αλυσίδας εφοδιασμού που είναι επιφορτισμένες με την παράδοσή τους. Η Europol αναφέρει χαρακτηριστικά ότι τα γνήσια εμβόλια COVID-19 αποτελούν πολύτιμα προϊόντα και οι αλυσίδες εφοδιασμού τους (αποθήκευση, μεταφορά και παράδοση) θα διατρέχουν
τον κίνδυνο στόχευσης από εγκληματίες που επιδιώκουν να αποκτήσουν τα φαρμακευτικά αυτά προϊόντα. Για παράδειγμα, ομάδες οργανωμένου εγκλήματος θα μπορούσαν να στοχεύουν σε μεταφορές που περιέχουν εμβόλια COVID-19, εκτελώντας αεροπειρατεία ή και κλοπή. Τα εμβόλια αυτά θα μπορούσαν επίσης να θέσουν σε κίνδυνο τη δημόσια υγεία, καθώς είναι πιθανό να έχουν αποθηκευτεί με ακατάλληλους τρόπους που θα μπορούσαν να βλάψουν το προϊόν.

Θέση για τα fake εμβόλια COVID-19 του Dark Web πήρε η δημοφιλής εταιρεία ερευνητικών υπηρεσιών Whois του διαδικτύου, Domain Tools, η οποία κάλεσε το κοινό να είναι υπομονετικό και να περιμένει τη σειρά του για τον επίσημο εμβολιασμό. Ο ανώτερος ερευνητής ασφάλειας της εταιρείας, Chad Anderson, ανέφερε χαρακτηριστικά ότι δεν υπάρχει καμία εγγύηση ότι αυτό που θα αγοράσει ο πελάτης από μια αγορά του Dark Web θα είναι και αυτό που θα λάβει.

Οι αόριστες αυτές σκοτεινές αγορές πολλαπλασιάζονται τώρα και επιτρέπουν στους πωλητές να εξαπατούν κατά βούληση. Με τον τρόπο αυτό όχι μόνο γίνονται θύματα οι ίδιοι οι χρήστες, αλλά και χρηματοδοτούν την εγκληματική οικονομία.

Χάρης Ματθαίου – Editorial, NoW 23, τεύχος Ιανουαρίου 2021